Województwo DOLNOŚLĄSKIE
Województwo dolnośląskie dysponuje atutami, które pozwolą zwiększyć jego atrakcyjność po akcesji Polski do Unii Europejskiej.
W zakresie handlu zagranicznego województwo charakteryzuje się wysokim poziomem eksportu w przeliczeniu na jednego mieszkańca, wynoszącym ponad 1257 dolarów amerykańskich w 2001 roku. Tradycyjnie silne powiązania gospodarki regionu z Niemcami i znajomość rynku niemieckiego, jak dotychczas wykorzystywane we właściwy sposób, w połączeniu z dominującym udziałem rynku Unii Europejskiej w eksporcie stwarzają szansę do znacznie większego zdynamizowania rozwoju gospodarki Dolnego Śląska po ostatecznym zniesieniu granic dla wymiany towarowej. Słabą stroną eksportu jest niski udział w nim dóbr technologicznych. Nie ukrywajmy – głównym eksporterem na Dolnym Śląsku pozostaje KGHM Polska Miedź. Surowce.
Analiza wartości eksportu Dolnego Śląska do krajów Unii Europejskiej wskazuje na stały jego wzrost w ostatnich latach. Dowodzi to, że firmy z regionu potrafią dostosować swoją ofertę handlową do wymagających odbiorców unijnych i znaleźć stałych odbiorców na swoje produkty.
Silną stroną województwa jest wysoki potencjał innowacyjny, osiągnięty dzięki wysokim udziałom nakładów na badania i rozwój w przychodach ze sprzedaży, jak również duża liczba firm sektora wysokich technologii (high-tech) na 1000 podmiotów produkcyjnych. Silna pozycja regionu pod tym względem dobrze rokuje na przyszłość, gdyż regiony znajdujące się w czołówce pod względem potencjału innowacyjnego i technologicznego zwiększą, jak się ocenia, swoją przewagę nad innymi, które zajmą pod tym względem pozycje peryferyjne. Poza tym dostęp do programów unijnych wspierających transfer technologii stwarza realne szanse na aktywne włączenie się regionu dolnośląskiego do europejskiego systemu wymiany doświadczeń technologicznych i przejęcie roli „lidera” oraz eksportera technologii.
Województwo z dużym sukcesem przyciąga bezpośrednie inwestycje zagraniczne o znacznej wartości, pochodzące przede wszystkim z krajów Unii Europejskiej, które odgrywają szczególną rolę w regionalnym eksporcie. Należy podkreślić, że w województwie dolnośląskim suma zagranicznych nakładów inwestycyjnych w latach 1998-2000 (w cenach stałych z 1998 r.) wyniosła ponad 9,5 tysiąca złotych na jednego mieszkańca, większe nakłady uzyskało tylko Mazowsze. Według danych Państwowej Agencji Inwestycji Zagranicznych w połowie 2002 roku, spośród 920 dużych inwestorów zagranicznych (każdy zainwestował co najmniej 1 mln USD) 200 inwestorów przypadało na Dolny Śląsk, który należy do regionów o dużej atrakcyjności inwestycyjnej. Ze względu na atrakcyjne położenie regionu w sąsiedztwie Niemiec i Czech, można spodziewać się dalszego zaangażowania kapitału zagranicznego na Dolnym Śląsku, także z innych państw członkowskich Unii. Dzięki inwestycjom firm z kapitałem zagranicznym w 2001 roku pierwsze miejsce na liście eksportowej województwa zajęły maszyny i urządzenia elektroenergetyczne, natomiast trzecie miejsce środki transportu samochodowego.
Średni poziom sprawności instytucjonalnej regionu, szczególnie na poziomie gminnym, poparty jednak doświadczeniem w realizacji projektów w ramach funduszu PHARE, powinien pozwolić na wysoki stopień wykorzystania funduszy strukturalnych, mogących wspierać proces restrukturyzacji gospodarki regionu i aktywizację obszarów wiejskich. Korzystna jest bardzo wysoka generalnie zdolność do współfinansowania projektów, barierą niski poziom środków z funduszy strukturalnych, które województwo będzie mogło pozyskać do 2006 roku.
Warto podkreślić, że zgodnie z przeprowadzoną symulacją średnioroczne środki unijne dostępne w latach 2004-2012 według liczby ludności regionu będą prawie równe możliwościom absorpcyjnym województwa, co świadczy o tym, że Dolnośląskie będzie w stanie przyjąć i wykorzystać wszystkie przyznane środki z funduszy strukturalnych.
Słabymi stronami dolnośląskiego rynku pracy jest bardzo wysoki poziom bezrobocia (22,5 % pod koniec 2002 r.), wysoki udział pracujących w sektorze publicznym, przeciętna mobilność przestrzenna mieszkańców i ujemne saldo migracji. Spadł za to znacznie udział zatrudnionych w przemyśle ciężkim i rolnictwie, które zostały poddane restrukturyzacji. Inne działy gospodarki nie zdołały jednak przejąć rzeszy zwalnianych pracowników, w efekcie transformacja gospodarcza spowodowała przesunięcie zatrudnienia w kierunku usług, lecz także wyższy od przeciętnej wzrost bezrobocia w regionie. Szansą dla zmniejszenia bezrobocia w województwie jest otwarcie unijnych rynków pracy oraz wzrost popytu na usługi (medyczne, rekreacyjne, turystyczne, kosmetyczne itp.) ze względu na niższe koszty pracy w Polsce i generalnie niższe ceny usług, niż w krajach unijnych.
Niski udział pracujących w rolnictwie osiągnięty został dzięki przekształceniom strukturalnym w tym sektorze. Relatywnie wysoki jest w regionie odsetek gospodarstw o powierzchni ponad 50 ha, a stopień powiązania gospodarstw z rynkiem wysoki, jak na polskie warunki. Udział eksportu produktów rolnych do UE w całości eksportu tych artykułów jest natomiast zaledwie średni. Rolnictwo regionu wyspecjalizowane jest w intensywnej produkcji roślinnej, chów bydła ma drugorzędne znaczenie. Szansą dla regionu może być dalszy rozwój rolnictwa ekologicznego, wspieranego z unijnych programów rolno-środowiskowych oraz uzyskanie dopłat dla użytkowników gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha. Szacunki wykazują, że na 1 ha użytków rolnych przypadnie 127 euro dopłat, przy średniej dopłacie w kraju wynoszącej 161 euro. Odzwierciedla to generalnie dobrą sytuację dolnośląskiego rolnictwa, które nie potrzebuje zbyt znacznego wsparcia. Zagrożeniem dla rozwoju rolnictwa jest pogłębiające się ubóstwo wsi i wysokie bezrobocie w rolnictwie (23,6 %).
Proces prywatyzacji jest natomiast bardzo silnie zaawansowany w regionie, korzystnie odróżniając się w tym zakresie od reszty województw kraju. Dolnośląskie jako jedyne województwo posiada wysoką dynamikę udziału sektora prywatnego w wartości produkcji sprzedanej przemysłu.
Należy stwierdzić, że województwo dolnośląskie jest zaawansowane pod względem dostosowania się do wymogów Unii Europejskiej i w związku z tym akcesja spowoduje przyspieszenie pozytywnych przemian w rozwoju regionu. W latach 2004-2012 spodziewany jest w wyniku integracji średnioroczny wzrost wartości dodanej równy 7,6 procent oraz wzrost zatrudnienia równy 2,2 procent, a więc znacznie wyższe niż średnio w Polsce.
Niewątpliwym zagrożeniem dla stabilności społecznej i politycznej jest sytuacja w służbie zdrowia. Jej zadłużenie jest najwyższe w kraju. Dotychczas powstały co najmniej dwa programy jej restrukturyzacji. Żaden jednak nie przyniósł pożądanych efektów. W rezultacie zadłużenie wcale nie maleje, co pociąga za sobą protesty społeczne.